27. Ուղղական — հորեղբայրը
Սեռական — աղբյուրի
Տրական — գրքին
Հայցական — ականջներս
Բացառական — ճանապարհից
Գործիական — մատներով
28. ա) ես, իմ, ինձ, ինքս
բ) դուք, ձեր
գ) նա
29. 3
30. 5
31. ա) թե, բ) սակայն:
32. միջանկյալ բառ
33. ուղղակի խոսք
34. տրոհական
35. 2 նախադասություն
36. ոչ
37. խոսակցական
15. խաբեություն, սրբագրիչ, դարբնոց, համբերություն
16.այո
17. սխրագործ-ություն
18. ծնկաչոք
19. ա) ծնկել, բ) չոքել
20. խորանալ-խոտորվել
21. նրբագույն
22. ինչ-որ — որևէ
23. կապ
24. թե, քանի որ, որպեսզի
25. պատճառ
26. նպատակ
8. ա) շուն – ուղղական հոլով, հասարակ գոյական, եզակի թիվ
բ) կածան – եզակի թիվ, հասարակ գոյական, ուղղական հոլով
գ) ականջներում – հոգնակի թիվ, հասարակ գոյական, ներգոյական հոլով
դ) շնչառություն – ուղղական հոլով, հասարակ գոյական, եզակի թիվ
9. ա) ուրախացա-սահմանական եղանակ, եզակի, առաջին դեմք, ներկա
բ) վազում էի-սահմանական եղանակ, եզակի, առաջին դեմք, անցյալ
գ) թռավ-սահմանական եղանակ, եզակի, երրորդ դեմք, ներկա
դ)լսում եմ-սահմանական եղանակ, եզակի, առաջին դեմք, ներկա ժամանակ
10. ա) սվսվ+ալ+ով, բ) թափ+վ+ող։
11. ա) համադասական շաղկապ – ու, բ) ստորադասական շաղկապ – թե։
12. խորություն, խաղաղ շնչառություն
13. Ենթական փոխվեց և դրա համար և-ից առաջ ստորակետ դրվեց։
14. ծառներ
150. Տղան ձայնը գլուխը գցած երգում էր տանը։
Եկել ես մեր քաղաք ճանապարհորդության։
Նավաստին ուժեղ ալիքներ տեսնելով արագ հայտնվեց նավի նավամբարում։
Նա կարծես թե մի քիչ շփոթվեց, երբ ուսուցչուհին նրան դաս հարցրեց։
151. <<Ալոն>> աշխարհում ամենատարածված բառերից է, այսօր դա գործածվում է հեռախոսային խոսակցությունների ժամանակ և հետաքրքիրն այն է, որ <<ալոն>> նշանակում է <<լսում եմ>>: Դա շատ ավելի հին է, քան հեռախոսը: Մինչև հեռախոսի գյուտն այդ բառը նավերի վրա է օգտագործվել՝ խոսափողով կանչերի ժամանակ:
152. Հայտնի է, որ ծովերի և օվկիանոսների ջրերը թանկարժեք մետաղներով են հարուստ: Գիտնականներին միշտ հուզել է այն միտքը, թե կարելի՞ է արդյոք օվկիանոսային ջրից ոսկի ստանալ: Սակայն բազմաթիվ փորձերը, որ թանկարժեք մետաղներ ստանալու նպատակ են ունեցել, այդ ժամանակ անհաջողությամբ են վերջացել: Բայց մի անգամ մի քիմիկոս այնպիսի նյութ է ստեղծվել, որն ընդունակ է ջրից ոսկի կորզելու: Հարյուր լիտր օվկիանոսային ջրից զրո ամբողջ չորս միլիոներորդական (0,000004) գրամ ոսկի է ստացվում:
Մինչև այդ օրը այդ քիմիկոսը ցանկանում է օվկիանոսային ջրերում ավելի խոշոր փորձեր դնել:
153. Անցյալ դարի վերջին վիեննացի աստղագետ Պալիսը հայտարարեց, որ հայտնաբերել է նոր աստղակերպ: Գիտնականն աստղագիտական հզոր գործիքներ ձեռք բերելու միջոցներ չուներ: Նա հայտարարեց, որ վաճառում է նոր երկնային մարմնին անուն տալու իրավունքը: Իսկույն հայտնվեց գնորդը: Դա բարոն Ալբերտ ֆոն Ռոտշիլդն էր: Միլիոնատիրոջ ցանկությամբ աստղակերպն անվանվեց նրա կնոջ՝ Բետինայի անունով:
154. Օբը, Ենիսեյն ու Լենան, ամեն գարուն հզոր վարարումներով շրջապատը հեղեղելով, շատ մեծ քանակությամբ ջուր են տանում դեպի Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս։
Օբը, Ենիսեյն ու Լենան շատ մեծ քանակությամբ ջուր են տանում դեպի Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս՝ ամեն գարուն հզոր վարարումներով շրջապատը հեղեղելով։
Նախագծի ընձեռած բոլոր հնարավորությունները ծանրութեթև անելով՝ հանդուգն երիտասարդ ինժեներները տասնմեկ տարի շարունակ փաստեր են հավաքում։
Հանդուգն երիտասարդ ինժեներները տասնմեկ տարի շարունակ փաստեր են հավաքում՝ նախագծի ընձեռած բոլոր հնարավորությունները ծանրութեթև անելով։
Թափառումներից ու վերելքի ժամանակ կրած տառապանքից ուժասպառ եղած՝ հանիբալի զորքը երկու օր կանգ առավ Ալպերի բարձունքներում։
Հանիբալի զորքը, թափառումներից ու վերելքի ժամանակ կրած տառապանքից ուժասպառ եղած, երկու օր կանգ առավ Ալպերի բարձրունքներում։
155. Վախեցնել տալ-վախեցնել, խոսել տալ-խոսեցնել, բարկանալ տալ-բարկացնել, համոզեցնել-համոզել, ապրեցնել տալ-ապրեցնել, ներեցնել-ներել, փրկեցնել-փրկել, նախանձել տալ-նախանձել, թվացնել-թվալ, փայլեցնել-փայլ տալ, բանեցնել տալ-բանեցնել, հայտարարել տալ-հայտարարել, անել տալ-անել, ցավեցնել տալ-ցավեցնել, ափսոսել տալ-ափսոսեցնել, սիրել տալ-սիրեցնել, մտածեցնել-մտածել տալ, ճանաչեցնել-ճանաչել տալ, պայթեցնել տալ-պայթեցնել, խեղդել տալ-խեղդել:
146. Ամառային սիրուն երեկո էր, և արեգակն արդեն թեքվում էր դեպի իր մուտքը: Մի փոքր տոթ օդին խառնվել էր մեղմ հիվիկը և զբոսնելը հաճելի էր դարձել: Հանգստյան օր էր , և ծովափին շատ մարդիկ կային: Բոլորն անհանգիստ էին և հայացքներն ուղղել էին ծովում ինչ-որ կետի: Ոչ ոք չէր ուզում բան ասել և չէր էլ ուզում լսել ինչ-որ բան: Միայն բարձրախոսն էր անտարբեր ընդհանուր հուզմունքին , և բարեխղճորեն իր գործն էր անում , զբաղեցնում էր հանգստացող հասարակությանը: Հաղորդավարը միապաղաղ ձայնով ինչ-որ բան էր կարդում , և այդ ձայնը մատնում էր ձանձրույթն ու հոգնածությունը: Մակույկավարների տնակում անվերջ զնգում էր հեռախոսը , և ոչ մեկ չէր մոտենում , որ խոսեր կամ գոնե անջատեր այն:
147. Ես հիվանդ էի, այլապես կգնաի դպրոց։ Ոչ թե ուշ գնացի դպրոց, այլ ժամանակին։ Ոչ միայն երգեյի համերգին, այլև պարեյի։ Ես տանը մնացի, այլ ոչ թե գնացի դպրոց։
1. սահմանական
2. Ջեք ռասել, փոքր տերիեր, որին պահում են աղվեսներ որսալու նպատակով։ Այն ունի սպիտակ մարմին և հարթ, երկարամազ մորթի։ Ռասելները շատ հավատարիմ ու խելացի շներ են։ Մի անգամ մի Ջեք ռասել, որի անունը Ջորջ էր, փրկեց հինգ երեխաների կյանքը, երբ նրանց վրա հարձակվել էր մի շուն՝ պիտբուլ։
136. Թանգարանի դիմաց հավաքվել էր ժողովուրդը ու սկսվել էր արարողությունը։ Եգիպտական փարավոնը և խեթերի թագավորը արքայավայել հաք ու կապով, իրենց ձիերով եկան ու կանգնեցին թանգարանի դարպասի առաջ։ Հնչեց հայտարարություն և դարպասները բացվեցին։ Անմիջապես երևաց հասարակ հաք ու կապով, որոշները աղքատ, որոշները ապահովված ժաղավուրդը՝ շունչները պահած կանգնած էին։ Ձիերի դանդաղ ընթացքով ներս մտան 2 նշանավոր մարդիկ, կանգնեցին թանագարանի առջև դրված սեղանի մոտ, որի վրա դրված էր <<փաստաթուղթը>>, որը և պետք է ստորագրեին։ 2 տիրակալները <<ստորագրեցին>>, հնչեցին ծափահարություններ, որպես հարևանի հետ հատության հաստատում։ Դաշնագիրը քարի վրա է փորագրված և տեքստի տակ ստորագրության փոխարեն 2 տիրակալների անձնական խորհրդանիշներն են քանդակված։
137. Իմանալ – իմանալ տալ, բարկանալ – բարկացնել, բարկանալ տալ, տեսնել – տեսնել տալ, զգալ – զգալ տալ։
138. Բարձր կրունկներով կոշիկներն առաջին անգամ երևացել են ուշ միջնադարյան Փարիզում։ Բայց կինն իր կրունկներն ինչու՞ պիտի պահեր բարձր ու մարմնի ծանրությունը ոտքի թաթերի վրա պիտի դներ։ Պատճառն այն էր, որ այն ժամանակ Փարիզի փողոցները սալահատված չէին և մարդիկ մի մայթից մյուսն անցնելու ժամանակ խրվում էին ցեխի մեջ։ Եվ ահա մի հնարագետ կոշկակար, որն իր համար հնարել էր բարձր կրունկները, որոշեց մյուսների կոշիկներն էլ այդպես կարել։
Աշխարհի մեծածավալ հին գրքերից մեկը հայերեն <<Մշո ճառընտիր>> գիրքն է, որ պատրաստել էին արջառի ու երինջի կաշվից։ Դա յոթանասունհինգ սանտիմետր երկարություն, հիսուն սանտիմետր լայնություն ունի և մոտ երեսուներկու կիլոգրամ է կշռում։ Հայ գյուղացիները մեծ գումարով փրկագնեցին ձեռագիրը, երբ սելջուկները դա հափշտակել էին։
Միայն դինոզավրերն ու մյուս նախապատմական կենդանիները կարող էին տեսնել հայտնի ամենահին երկնաքարի անկումը, որովհետև երեք հարյուր միլիոն տարի առաջ, երբ դա ընկել էր, միայն նրանք թափառեցին ծառանման պտերների հսկա անտառներում։
139. Երբ ճերմակ նապաստակները հասկացան, որ իրենք են ամենավախկոտ կենդանիներն են աշխարհում, որոշեցին, որ բոլորով գնան, լիճն ընկնեն, խեղդվեն։ Իսկ լճափի երկկենցաղ կանաչ գորտերը նրանց ոտքերի թփթփոցը որ լսեցին, անմիջապես ցատկեցին լճի ամենախոր տեղը։ Մի իմաստուն նապաստակ ասաց․
— Էլ ինչ խեղդվենք, աշխարհում մեզանից վախկոտ արածներ էլ կան։
140. Անտառը այո բոլորի բարեկամն չէ։ Անտարկտիդան գտնվում է երկրագնդի ծայր հարավում և մասամբ տաքապատ է։ Այնտեղ շատ ցուրտ է, ձմռանը երբեմն մոտ իննուսուն աստիճանի տաք է լինում։ Չնայած աշխարհի յոթ հրաշալիքներ հանդիսացող յուրաքանչյուր արձաններն ու շինությունները, բացի եգիպտական բուրգերից, կառուցվել են, նրանից մասին հիշողությունն ապրում է դարեդար։
141. Մեծամիտ
Գայլն անցնում էր մի տան մոտով, իսկ ուլիկը տանիքից ծաղրում ու հայհոյում էր նրան: Գայլն ասաց.
-Ոչ թե դու ես խոսում, այլ տեղդ:
Մյուս ընկերը մի օր գնաց նրան այցելելու: Պաշտոնյա ընկերը բարձր ձայնով, մեծ-մեծ խոսում էր ու գլուխ գովում: Տեսության եկածն ասաց.
-Թե որ ես քեզ ճանաչում եմ, էս մեծ-մեծ բրդողը դու չես: Կա-չկա աթոռիդ ձայնն է էսպես դմբդմբում:
17. ա) ինչու – հարցական դերանուն
բ) միթե – վերաբերական
գ) էակ – գոյական
դ) թե – շաղկապ
18. երկուսն էլ
19. ա)1 դեմք
բ)2 դեմք
գ) 3 դեմք
դ) 2 դեմք
20. այո
21. պարզ ընդարձակ նախադասություն
22. 5
23. ոչ
24. լրջորեն, սաստիկ
25. ա) նայեց – սահմանական եղանակ, անցյալ կատարյալ
բ) մնացել էր – սահմանական եղանակ, վաղակատար անցյալ
գ) տալիս էր – սահմանական եղանակ, ապակատար անցյալ
26. 1
27. ստորադասական շաղկապ
28. պարզ ընդարձակ նախադասություն
30. է
31. այո
32. առնչություն
33. առնչություն
131.
ա) Մարդիկ ուզում են իրենց կյանքը հեշտացնել և հետաքրքիր դարձնել։ Նրանք անընդատ մտածում են ինչպես անեն, որ իրենց անհրաժեշտ իրերը միշտ իրենց մոտ լինեն։
բ) Նոր սարքն ընդամենը երեք հարյուր հիսուն գրամ է կշռում։ Այսինքն երկու խնձորը կարող են ավելի ծանր լինել քան այդ հեռուստացույցը։ Դա շատ փոքր մարտկոցների օգնությամբ իննը ժամ անընդմեջ կարող է աշխատել։ Հարմար է չէ, գրպանում այդպիսի առարկրա ունենալը։
132. Գայլը որոշեց տեսքը փոխել , որպիսի ավելի շատ որս անի։
Որպես հյուր չէր խառնվում տնեցիների վեճին։
Որպես անակնկալ․ քեզ բոլորովին չէինք սպասում։
Այգու տերը որպես ծառի լավ ու վատից հասկացող մարդ, ինքն էր խնամում ծառերը։
Եթե պատրաստես այնպիսի մի արկղիկ, որպիսի երազում եմ տեսել։
Որպեսզի ոչ մեկը ժամանակից շում չիմանա ու չխանգարի, սուսուփուս դուրս եկավ տանից։
133. ա) Գունաթափ
բ) Ծալպակաս
134. Փարվել երեխային, փարվել աղջկան, փարվել Արային, փարվել Լուսինեին, փարվել մորը, փարվել գեղեցկուհուն։
Գրկել թևը, գրկել երեխային, գրկել աղջկան, գրկել Արային, գրկել Լուսինեին, գրկել մորը, գրկել գեղեցկուհուն։
Բռնել թևը, բռնել երեխային, բռնել աղջկան, բռնել Արային, բռնել Լուսինեին, բռնել մազերը, բռնել գլուխը, բռնել մորը, բռնել գեղեցկուհուն։
135. Թեկուզ ես հոգնած էր, այնուամենայնիվ ես քայլեցի իմ շան հետ այգում։
Թեպետ Աննան հիվանդ էր, սակայն նա գնաց դպրոց։
Չնայած որ ես մաթեմատիկա եմ սիրում, բայց ես չեմ դառնալու ծրագրավորող։
Թեև նա ուներ առողջական խնդիրներ, բայց և այնպես նա անում էր ֆիզկուլտուրա։
5. արհամարհել – պախարակել
6. հանդգնություն – համարձակություն
7. հանդգնություն = ություն վերջածանց, արհամարհանք = ք վերջածանց, ներում = ում վերջածանց
8. Ուղղական – ես, Սեռական – իմ, ձեր, Տրական – ինձ, Հայցական – այդ
9. Ուղղական – դուք, սեռական – ձեր, տրական – ձեր
10. Մոռացեք – ացն բայածանց, ստորացնում – ացն բայածանց, թշնամացեք – եց բայածանց
11․ մոռացե՛ք, ատեցե՛ք, թշնամացե՛ք, մի՛
12. առջև
13. խնդրում եմ
14. կոչական
15. 6-րդ
16. 4-րդ
Մերի Մելիքյան 