Հոկտեմբերի 30-նոյեմբերի 3

Պատրաստվե՛ք ներկայացնելու՝
Թեմա 7․ Հայ-ռուսական հարաբերությունները։ ՀՀ անկումը
ա/ Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների ոլորտում /1918-20թթ․/
բ/ Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների ոլորտում /այսօր/
գ/ 1920թ․ թուրք-հայկական պատերազմը։ՀՀ անկումը /բանավոր, էլ․ դասագիրք,  էջ 35-42, նաև այլ աղբյուրներ/

Առաջադրանք.
1․ Ներկայացրե՛ք հայ-ռուսական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր։

2․ Ձեր կարծիքով՝ որո՞նք էին ռուս-թուրքական մերձեցման պատճառները։ Իսկ այսօր տեսնու՞մ եք ռուս-թուրքական մերձեցում, եթե այո, նշեք պատճառներ։

Քեմալականների շարժումը սկզբնավորվել ու ընթացել է օսմանյան սահմանադրության ոտնահարումով և միջազգային իրավունքի խախտումով, որոնք են երկրի օրինական իշխանության՝ սուլթան-խալիֆի, դեմ ապստամբությունը և Մուդրոսի զինադադարի (հոկտեմբերի 30, 1918) ոտնահարումը։ Մուստաֆա Քեմալը 1921 թվականին պարզապես փախուստի մեջ գտնվող քրեական հանցագործ էր։ Այդ իսկ պատճառով դեռևս 1920 թ. ապրիլի 11-ին կայսրության բարձրագույն կրոնավորի՝ շեյխ-ուլ-իսլամի, ֆեթվայով (կոնդակով) Մուստաֆա Քեմալը մահվան էր դատապարտվել։ Նրա նկատմամբ նույն տարվա մայիսի 11-ին մահապատժի վճիռ էր կայացրել նաև թուրքական ռազմական դատարանը։ Այս դատավճիռը 1920 թվականի մայիս 24-ին հաստատվել էր սուլթանի կողմից։ Ի դեպ՝ Քեմալի և քեմալականների նկատմամբ քրեական հետապնդումը կարճվել է միայն 1923 թվականի հուլիսի 24-ին՝ ներման համապատասխան հայտարարագրով։

3․ Համեմատե՛ք 1920-ի հայ-թուրքական և 2020-ի հայ-ադրբեջանա-թուրքական պատերազմները /բլոգային աշխատանք/․

44-օրյա պատերազմ (նաև՝ Հայ-ադրբեջանական պատերազմ, Արցախյան երկրորդ պատերազմ), պատերազմ Արցախի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև, որը սկսվել է սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայով և ավարտվել նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից ընդունված կապիտուլացիոն համաձայնագրով։ Պատերազմի ընթացքում Արցախի Հանրապետությանը ռազմական աջակցություն է ցուցաբերել Հայաստանը, Ադրբեջանին՝ Թուրքիան։

Մարտական գործողությունները ընթացել են արցախա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով, ինչպես նաև հայ-ադրբեջանական շփման գծի որոշ հատվածներում։ Մարտական գործողություններն սկսվել են սեպտեմբերի 27-ի առավոտյան ժամը 07:10։ Ի պատասխան պատերազմի՝ Հայաստանում և Արցախում հայտարարվել է ռազմական դրություն և ընդհանուր զորահավաք։ Ադրբեջանի որոշ շրջաններում սկզբում հայտարարվել է ռազմական դրություն և պարետային ժամ, ապա ընդհանուր զորահավաք։

2020 թվականի նոյեմբերի 10-ին կնքվեց կապիտուլացիոն համաձայնագիր, ըստ որի Արցախի Հանրապետության տարածքի մեծ մասը հանձնվում է Ադրբեջանի վերահսկողությանը՝ նախկին ԽՍՀՄ կազմում գտնված ԼՂԻՄ-ի տարածքից դուրս բոլոր շրջանները բացառությամբ Բերձորի միջանցքը, Շուշի քաղաքը, Հադրութի շրջանի, Ասկերանի և Մարտունու շրջանի որոշ գյուղեր, իսկ պետության սահմանները պահպանում են ռուս խաղաղապահները։

Հոկտեմբերի 30-նոյեմբերի 3

Պատրաստվե՛ք ներկայացնելու՝
Թեմա 7․ Հայ-ռուսական հարաբերությունները։ ՀՀ անկումը
ա/ Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների ոլորտում /1918-20թթ․/
բ/ Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների ոլորտում /այսօր/
գ/ 1920թ․ թուրք-հայկական պատերազմը։ՀՀ անկումը /բանավոր, էլ․ դասագիրք,  էջ 35-42, նաև այլ աղբյուրներ/

Առաջադրանք.
1․ Ներկայացրե՛ք հայ-ռուսական հարաբերությունները 1918-1920թթ․ և այսօր։

1917թ. Խորհրդային Ռուսաստանը և հինաբուրժուկան պահպանման ուժերը կռիվում էին իրար դեմ։ Պայքարը մղվում էր խորհրդային սոցիալիստական կարգերը Ռուսաստանում հաստատելու համար, սակայն մյուս կողմը չէր ընդունում բոլշևիկյան կարգերը։
Հայաստանը հարաբերություններ չհաստատեց Խորհրդային Ռուսաստանի հետ։ Հայաստանը չէր ընդունում խորհրդային վարչաձևը, որը իր հերթին չէր ճանաչում Հայաստանի անկախությունը։
Հարաբերություններ հաստատվեցին Ռուսաստանի և Սիբիրի ոչ խորհրդային պետական կազմավորումների հետ։ Հայաստանը դիվանագիտական ներկայացուցչություններ բացեց և օգնություն ստացավ ոչ խորհրդային պետական կազմավորումների ու Հյուսիսային Կովկասի կառավարությունից։
Հայ-ռուսական այս հարաբերությունների շարունակվեց մինչև 1920թ.։

2․ Ձեր կարծիքով՝ որո՞նք էին ռուս-թուրքական մերձեցման պատճառները։ Իսկ այսօր տեսնու՞մ եք ռուս-թուրքական մերձեցում, եթե այո, նշեք պատճառներ։
3․ Համեմատե՛ք 1920-ի հայ-թուրքական և 2020-ի հայ-ադրբեջանա-թուրքական պատերազմները /բլոգային աշխատանք/․

1920թ․ պատերազը շատ արդի է այս ժամանակաշրջանին։ Պատերազմում նույն գործողությունները ինչ որ թուրքիան կատարել է առաջ, հիմա կատարեց ադրբեջանը։
1920թ․ գործողությունները, որոնք համընկնում են 2020թ․ գործողություններին՝

Կարմիր վարդ

Ամերիկացի նավաստին նամակներ է ստացել մի կնոջից, որին երբեք չէր հանդիպել։ Նրա անունը Ռոզա էր։ Նրանք նամակագրվել էին 3 տարի։ Կարդալով նրա նամակները և պատասխանելով նրան նա հասկացավ, որ այլևս չի կարող ապրել առանց նրա նամակների։ Նրանք առանց գիտակցելու սիրահարվել են միմյանց։

Երբ նրա ծառայությունն ավարտվեց, նրանք պայմանավորվեցին երեկոյան ժամը հինգին Գրանդ Կենտրոնական կայարանում։ Նա գրել է, որ կոճակի ծակում կարմիր վարդ է ունենալու։

Նավաստիը մտածեց. նա երբեք չէր տեսել Ռոզայի լուսանկարը։ Նա չգիտի, թե քանի տարեկան է նա, չգիտի՝ տգեղ է, թե գեղեցիկ, հաստլիկ է, թե սլացիկ:

Նա եկավ կայարան, և երբ ժամացույցը հարվածեց հինգին, նա հայտնվեց: Կինը կարմիր վարդով իր կոճակի անցքում. Նա մոտ վաթսուն տարեկան էր։ Նավաստին կարող էր շրջվել և հեռանալ, բայց դա չարեց։ Այս կինը նրան անընդհատ գրում էր, երբ նա ծովում էր, նվերներ էր ուղարկում Սուրբ Ծննդյան տոնին, աջակցում։ Նա արժանի չէր դրան: Եվ նա մոտեցավ նրան, մեկնեց ձեռքը և ներկայացավ. Իսկ կինը նավաստիին ասաց, որ նա սխալվել է։ Այդ Վարդը կանգնած է նրա հետևում։ Նա շրջվեց և տեսավ նրան։ Նա նրա հասակակիցն էր, գեղեցիկ։ Տարեց տիկինը բացատրեց նրան, որ Ռոզան խնդրել է իրեն ծաղիկ դնել կոճակի անցքի մեջ։ Եթե ​​նավաստին շրջվեր ու հեռանար, ամեն ինչ կվերջանար։ Բայց եթե նա մոտենար այս տարեց տիկնոջը, նա ցույց կտա իրական Վարդին և կասի ամբողջ ճշմարտությունը։

Աղբյուր ՝ pritchi.ru

Ամենաարժեքավոր

Բայց ժամանակն անցավ, հայտնվեցին քոլեջն ու հոբբիները, հետո աշխատանքն ու անձնական կյանքը։ Երիտասարդն ամեն րոպե զբաղված էր, և նա ժամանակ չուներ հիշելու անցյալը կամ նույնիսկ լինել իր սիրելիների հետ։

Մի օր նա իմացավ, որ իր հարևանը մահացել է, և հանկարծ հիշեց. ծերունին շատ բան է սովորեցրել իրեն՝ փորձելով փոխարինել տղայի մահացած հորը: Մեղավոր զգալով՝ եկել է թաղմանը։

Երեկոյան՝ թաղումից հետո, տղամարդը մտել է հանգուցյալի դատարկ տուն։ Ամեն ինչ նույնն էր, ինչ շատ տարիներ առաջ… Սեղանից անհետացավ միայն փոքրիկ ոսկե տուփը, որի մեջ, ըստ ծերունու, պահվում էր իր համար ամենաթանկ բանը։ Մտածելով, որ իր սակավաթիվ հարազատներից մեկը տարել է իրեն, տղամարդը դուրս է եկել տնից։

Սակայն երկու շաբաթ անց նա ստացավ փաթեթը։ Տեսնելով դրա վրա իր հարեւանի անունը՝ տղամարդը ցնցվելով բացեց տուփը։

Ներսում նույն ոսկե տուփն էր։ Դրանում կար գրպանի ոսկե ժամացույց, որի վրա գրված էր «Շնորհակալ եմ ինձ հետ անցկացրած ժամանակի համար»:

Եվ նա հասկացավ, որ ծերունու համար ամենաարժեքավորը իր փոքրիկ ընկերոջ հետ անցկացրած ժամանակն է։ Այդ ժամանակվանից տղամարդը փորձել է հնարավորինս շատ ժամանակ հատկացնել կնոջն ու որդուն։

Աղբյուր ՝ pritchi.ru

,,Осень,,

1. Почему осень такая капризная?

То она балует приятным солнечным теплом, а то сердится проливными холодными дождями.

1. Какие авторы писали про осень?

Писал про осень Пушкин, Борис Пастернак и другие поеты.

Հայոց լեզու

57.Փարիզում անցորդներից մեկը հաստ անձրևի տակ ընկավ։ Դալարելուց պաշտպանվելու համար թևի տակի նկարը բարձրացրեց գլխի վրա ու վազեց։ Խախուտ աշխարհում դեռևս ոչ ոք անձրևից այդպիսի թանկագին <<անձրևանոցով>> չէր պաշտպանվել։

Տեսնելով անցորդի գլուխը պաշտպանող նկարը, դեպքը ակամա վկան՝ ոստիկանը, զարմանքից աղմկեց։ Նա ճանապարհեց Գյուստավ Կուրբեի նշանակալի <<Քնած շիկահեր կինը>> կտավը։ Թանգարանից հափշտակված այդ նկարի վերատպված օրինակները հենց այդ օրը ցրվել ոստիկաններին։ Նկարը յոթ հարյուրից ութ հարյուր դոլար էր գնահատված։ Ոստիկանը մարդուն անկարևորեց մինչև նրա բնակարանը, որտեղ գոյացավ տարբեր ժամանակներում տարբեր տեղերից գողացված նկարների ամբողջ պատկերասրահ։

— Ավելի լավ էր մինչև ոսկորներս դալարելը,-տխրությունով ասաց գողը, երբ նրան փակ թողնելով։

59. Մրջյունը մի ժամանակ մարդ է լինում և զբաղվում է հացահատիկ մշակելով։ Բայց նա չբավարարվելով իր աշխատանքի պտուղներով, նախանձելով և գողություն անելով։ Այդ ագահության պատճառելով Զևսը զայրանալով և նրան միջատ դարձնելով։ Բայց նոր կաերպարանքի մեջ էլ նա բնույթի չփոխեց ու մնալով դաշտերում ու կողմերում վազող, ցորենի ու գարու պաշար հավքելով։

Պարապմունք 9

366. ա) 36+64=100, c=10, բ) 25+144=169, c=13, գ)9/49+16/49=25/49, c=5/7, դ)1+3=4, c=2

367. ա) 169-144=25, b=5, բ)225-144=81, b=9 , գ)5-4=1, b=1, դ)4b²=36, b²=9, b=3,

368. c=2√3

369. ա)169=25+AD², AD=12, բ)6,25=2,25+BC², BC=2, գ)289=225+CD², CD=8։

Թարգմանչաց տոնի ամփոփում

Առաջադրանքներ

• կարդա Թարգմանչաց տոնի մասին պատմող տրված նյութը, գրավոր վերապատմիր բլոգում

Այս նյութից ես իմացա, որ 1979 թվականից սկսած, երեք տարին մեկ անգամ, հոկտեմբերի երկրորդ շաբաթ օրը նշվում է թարգմանական արվեստի տոնը, որի ընթացքում հիշատակվում է հայ թարգմանական արվեստը սկսած Մեսրոպ Մաշտոցից ու նրա աշակերտներից մինչև մեր օրերը։ Նաև իմացա, որ Աստվածաշնչի թարգմանությունը այնքան իդելական էր, որ կոչվում է «Թարգմանությունների թագուհի»: Առաջին անգամ Մեսրոպն թարգմանում է Գրքի հետևյալ տողը. «Ճանաչել զիմաստութիւն և զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ», որը վերցրել էր Սողոմոնի «Առակաց» գրքից: Սա է առաջին հայ նախադասությունն։

• կարդա Տոն Սբ. թարգմանիչներ Իսահակի և Մեսրոպի նյութը, գրավոր վերապատմիր բլոգում

Այս նյութում պատմվում էր Ս․ Պարթևի  և Մ. Մաշտոցի գործունեությունը բնութագրելով՝  Լեոն գրում է.«Նրանք առաջինն էին, որ իրենց ձեռքով հայացված եկեղեցու համար հայերեն երգեր գրեցին ու երգեցին: Ավանդությունը հանվանել ցույց է տալիս, թե որոնք են Սահակի և Մաշտոցի հեղինակած շարականները: Նրանց սկսածը շարունակեցին իրենց աշակերտները, այնպես որ Ոսկեդարը հանձնեց իր հաջորդ դարերին հոգևոր բանաստեղծությունների մի մեծ շարք»:

Սերմնացանի առակը 

3 Եվ նա առակներով շատ բաներ էր սովորեցնում նրանց և ասում.
4 — Մի սերմնացան ելավ սերմ ցանելու։ Երբ նա սերմանում էր, հատիկների մի մասն ընկավ ճանապարհի եզերքին, և թռչունները եկան ու կերան դրանք։ 5 Ուրիշ հատիկներ ընկան ժայռոտ մի տեղ, ուր շատ հող չկար, և որովհետև հողը խորություն չուներ, իսկույն բուսան. 6 բայց երբ արևը ելավ, խանձվեցին, և քանի որ արմատ չունեին, չորացան։ 7 Ուրիշ հատիկներ ընկան փշերի մեջ, և փշերը բարձրացան ու խեղդեցին դրանք։ 8 Իսկ ուրիշներն ընկան լավ հողի մեջ և պտուղ տվեցին. մի մասը՝ մեկի տեղ հարյուր, ուրիշները՝ վաթսուն և կամ երեսուն։ 9 Ով լսելու ականջ ունի, թող լսի։

Իմ կարծիքով սերմնացանը Քրիստոսն է, իսկ սերմը` Աստծո խոսքը, քանի որ կան մարդիկ ովքեր լսում են և փորձում են հասկանալ Աստծո խոսքը մարդիկ կան, որ չեն ընդունում։

Գործնական քերականություն

54. Բ-ում ավելի հստակ է բացատրում գործի իմաստը։

55. Գառնուկը ջրհորում մի բան տեսավ, ինչը որ դաշտում տեսնելիս կփաղչեր։
Պապն այդ օրը պատմում էր, այն ինչը որ աղջիկը վաղուց էր ուզում իմանալ։
Պայմանը սա էր, որ Գիքորը պետք է տունը մաքրեր, ամանները լվանալ, ոտնամանները սրբեր։
Քերականության մասին մի բան եմ լսել, որ դա բոլոր արվեստների հիմքն է։
Մի թռչուն չի կարող Եգիպտոս չվել, քանի որ Եգիպտոսի տեղը չգիտի։
Ամեն գարուն երկու հակառակորդների հանդիպումը դառնում էր ավելի վտանգավոր, որովհետև ձմռան պարուպությունից ավելի ուժ ու եռանդ ստացած՝ նրանք ավելի կատաղի էին դառնում։
Առակագիր Եզոպոսը մի անգամ մտավ նավաշինարարներն, որտեղ նավաշինարարները սկսեցին նրան ծաղրել ու բարկացնել։
Մրջյունը մի ժամանակ մարդ էր, որն զբաղվում էր հացահատիկի մշակությամբ։
Պատանին գնաց մի ալևոր մարդու մոտ, որպեսզի հարցներ ճանապարհ մասին։
Նավազը որդուն ուղարկեց ուսումնարան, որպեսզի քերականություն սովորի։

56. Շատ հանգստացած թագավորը նստեց։

Հեշտ հանդարտված առյուծները կանգնեցին նրա գահավորակի մոտ։

Տարիներով հիվանդ մարդը դեղ խմեց։

16.10.2023թ Պարապմունք 15

1. 30*40/100=12, 30-12=18, 2. 25*24/100=6, 3. 8+12=20, 20*x/100=8, x=8*100/20=40%, 4. 120+40=160, 160 *x/100=40, 160 *40/100=25%, 5. 100-30=70, x * 70/100=56, 56*100/70=80, 6․ x * 35 / 100 = 39, x = 39 *100 / 35, x = 111,4, 7. x * 25 /100 = 30, x = 30 * 100 / 25, x = 120, 8. x * 32 /100 = 80, x = 80 *100 / 32, x = 250, 9. x = 153*15/85 = 27, 10. x = 165*34/66 = 85, 11. 120 /5 = 24, 24 + 8 = 32, 32 *100/128 = 25, 12. 80 / 4 = 20, 80 — 20 = 60, 60 + 45 = 105, 20 * 100 / 125 = 16, 13.150 * 8 / 100 = 12, 12 + 34 = 46, 150 + 34 = 184, 46 * 100 / 184 = 25, 14.150 * 40 / 100 = 60, 150 + 50 = 200, 60 * 100 / 200 = 30, 15.250 * 16 / 100 = 40, 250 — 50 = 200, 40 * 100 / 200 = 20, 16․ 300 * 20 / 100 = 60գ, x * 25 / 100 = 60գ, x = 60 * 100 / 25 = 240